ثبت اختراع

ثبت اختراع

ثبت اختراع به زاده ذهن بشر یا کشف راه­های جدید برای رفع نیازهای صنعتی یا فلاحتی جامعه گفته می­شود. اگرچه معنای لغوی اختراع، خلق چیزهای تازه است اما قانونگذار، مخترعین را محدود نکرده و استفاده از قوانین قدیمی و اعمال تغییر در لوازم پیشین را نیز در ردیف اختراعات قرار داده است. در واقع هر فردی که مدعی ساخت یک وسیله صنعتی جدید یا استفاده از وسایل موجود برای رسیدن به اهداف جدید باشد می­تواند برای ثبت اختراع اقدام کند.

مرجع ثبت اختراع در ایران

جهت ثبت اختراع باید به اداره کل مالکیت صنعتی واقع در تهران مراجعه کرد. در حال حاضر تنها مرجع ثبت اختراع در ایران، اداره مالکیت صنعتی تهران است و امکان ثبت در شهرستان­های دیگر وجود ندارد.

روش ثبت اختراع در ایران

ثبت اختراع در ایران به روش اعلامی صورت می­گیرد. یعنی شخص مخترع، ادعای خود مبنی بر اختراع یک وسیله را به اداره مالکیت صنعتی تهران ارائه می­دهد. اداره مالکیت صنعتی نیز فرض را بر این می­گذارد که ادعای متقاضی صحت دارد و چنانچه اختراع وی قبلاً به ثبت نرسیده باشد و در ردیف اختراعات برخوردار از حمایت ثبت قرار بگیرد؛ به ثبت اختراع مدعی مبادرت کرده و سندی تحت عنوان ورقه اختراع برای وی صادر می­کند. صدور ورقه اختراع به معنای تایید صحت شرح و نقشه­های اختراع نیست یا شخص مدعی را مخترع واقعی تلقی نمی­کند. افرادی که نسبت به ثبت اختراع موردنظر شکایت دارند می­بایست از طریق محاکم ذیربط اقدام کنند. پاسخگویی به شکایت بر عهده خود شخص مدعی است و اداره مالکیت صنعتی در این مورد وظیفه­ای ندارد.

لازم به ذکر است که برای ثبت اختراع در ایران، حضور خود مخترع الزامی نیست و می­تواند کار را به وکیل قانونی خود بسپارد.

مواردی که خارج از حیطه حمایت اختراع قرار دارند

اختراعاتی که در حیطه حمایت از اختراع قرار نمی­گیرند مجاز به ثبت در اداره ماکلیت صنعتی نیستند:

• نظریه­ها و روش­های ریاضیاتی و هنری
• روش­های درمانی
• روش انجام امور تجاری، اجتماعی و ذهنی
• موارد پیشبینی­شده در فنون و صنایع
• موارد مغایر با موازین شرعی و عرفی

ورقه اختراع

ورقه اختراع، سندی مبنی بر حمایت اداره مالکیت صنعتی از اختراع ثبت شده است. ورقه اختراع، یک سری حق را منحصراً به شخص مخترع می­دهد مثلاً تولید، صادرات، واردات، عرضه، فروش یا ذخیره ی کالای موردنظر به قصد فروش.

اما حقوق استفاده از اختراع برای همیشه در انحصار مخترع نیست و پس از مدت معینی، عموم حق استفاده از اختراع را خواهند داشت. مدت زمان اعتبار ورقه اختراع، ۵ الی ۱۰ تا ۱۵ سال و یا نهایتاً ۲۰ سال است. مدت اعتبار ورقه اختراع حتماً در آن ذکر می­شود و پس از اتمام دیگر قابل تمدید نیست و حق استفاده از اختراع، عمومی می­شود.

ورقه اختراع قابل انتقال است یعنی شخص صاحب حق می­تواند این حق را به فرد دیگری اعطا کند. انتقال این سند باید به صورت کاملاً رسمی انجام و در اداره مالکیت صنعتی ثبت شود.

مدارک لازم برای ثبت اختراع

• ۳ برگ اظهارنامه ثبت اختراع

اظهارنامه ثبت اختراع از واحد گردش اوراق بهادار اداره مالکیت صنعتی قابل تهیه است.

• ۳ برگ از شرح اختراع

شرح اختراع با ذکر جنبه­های مختلف وسیله و در کاغذ A4 ارائه شود.

• ۳ برگ از نقشه­های اختراع

طول و عرض کاغذهای مورد استفاده برای نگارش نقشه­های اختراع باید به ترتیب ۳۴ و ۲۲ سانتیمتر باشند. توجه کنید که فقط از یک روی کاغذ می­توانید استفاده نمایید.

• ۳ برگ ادعانامه

ادعانامه حاوی اطلاعاتی در رابطه با مزایای اختراع موردنظر و چگونگی رفع یک مشکل به کمک آن است.

• واریز حق الثبت

اگر اختراع موردنظر توسط اداره مالکیت صنعتی پذیرفته شود؛ پس از طی تشریفات اداری، آگهی ثبت اختراع در روزنامه رسمی کشور انتشار می­یابد. یک نسخه از آکهی به اداره کل مالکیت صنعتی تحویل داده می­شود تا اقدام به صدور ورقه اختراع کند. یک نسخه از روزنامه نیز به مخترع تحویل داده می­شود.

حمایت مالی برای ثبت اختراع در خارج از کشور

طبق قوانین ثبت اختراع تا سقف ۵۰ درصد از ثبت اختراعات در خارج از کشور حمایت می­شود البته به شرط اینکه اختراع موردنظر در اداره مالکیت صنعتی ایران به ثبت رسیده باشد؛ دارای تاییدیه علمی باشد یعنی توسط متخصصین مورد ارزیابی قرار گرفته باشد(ارزیابی علمی هزینه­ای ندارد)؛ وکیل قانونی شخص مخترع معرفی گردد و برای اختراع موردنظر، طرح کسب و کار تعریف شود.